SEMAH

DEVRİMCİ ALEVİLER BİRLİGİ

Üç can bir cem. Alevi inancının, muhabbetinin ana unsuru, kalbi cemdir. Cemin bir adı da semah dönmektir, aşk halidir. Bir araya gelip cem gören canlar, muhabbet ile gıdalanıp deme düşünce, coşa gelip deyişler söylerler. Bu coşku haline birde zakirlerin nefesi, bağlamanın teli karısınça seyran olup yürümeye, semah dönmeye başlarlar. Canlar, coşa gelip kendi iç duygularını beden hareketleri ile yansıtmaya başlar. Bu görsel ve duygusal, düşünsel halin adı aşk, yani semahtır. Döne, döne aslına, vardan gelmiş olan öze, ana kaynağa yani Hak ile bir olmaya yönelmektir.

Bugün, gelişen teknolojinin ortaya koymuş olduğu bir hakikat var. Her şey, bir döngü içinde çark etmektedir. Hareket halindeki bu döngüye, Alevilikte devri daim diyoruz. Devri, daim bir anlamıyla da, semah yürümek dönmektir aslında. Dönmek yürümek hiçbir şeyin olduğu gibi yerinde durmadığını, her hali ile hareket edip değiştiğini gösterir. Alevilikte semah bir yönüyle de bu hakikati sembolize eder.

Semah eşitliktir, çoklukta teklik, bütünün bedenleşerek bir olma aydınlanma halidir. Çark içindeki uyum, güneş etrafında dönen birbirini var kılan düzenin bir biçimi olan gezegenlerin dahi bu aşk ile semah döndüğünü anlatır.

Ayrısı, gayrısı yoktur semahın büyükte, küçükte kadın, erkek her can bu çarkta pervazdır. Semaha duran canlarda unvan, rütbe, makam, senlik, benlik yoktur. Semahta varsa aşk, vardır. Birlik, eşitlik, ortaklık, kardeşlik ve paylaşım gibi çok derin bir anlam vardır…

Semah toprak ananın, yağmur babanın, doğanın aşk halidir. Semah yürüyen can, bir elinin avuç içini toprak ana ya doğum kapısına, diğer bir elini de havaya yağmur baba ya semaya çevirir, bu tavır ikiliği aradan kaldırarak doğayı ve canlıları bir kılar. Can , hava , ateş , su , toprak yer ile gök arasında Can bulur çarkı pervaz eyler.

Bir örnek daha verelim, insan hakta, hak insandadır. Enel-Hak semah, dönen canlar bu bilincin farkında olarak semah döner, yürür iken, o aşk içinde el, avuç içine bakarlar buda gönül aynasında kendisini yani hakkın görünüş alanında bedenleşmiş halini görmeyi sembolize eder.

Başım açık yalın ayak yürürüm, sen merhamet eyle dertli balım hey. Bu sözler bile, semahın, gerçekliğin öz benliğe yansımasını çok güzel dile getirmektedir. Gerçekler sır değil, her daim üryan büryan, ayan beyan açık aşikardır.

Gözü kör, kulağı sağır, dili lal olana gerçeği anlatmak zahmettir.
Semaha dururken ve devir ederken canlar, evrensel varlığın aşk ile döndüğünü beyan ederler. Can cemale, gönül birliğine, niyaz denen elde, kalbe, gönülle niyaz vardır. Sağ elini kalbinin üzerine kor, ser baş düşürür, can olursun, can cemale, özden birlik darı ikrarı deriz buna.

Üç can bir cem olup, özde birlik ikrarı verir iken birde çerağ uyarırlar. Cerağ aydınlığı, bilimi, barışı, aşkı ve dünyamızı aydınlatan cevhere can veren güneşi hayat enerjisi olan ateşi, ocak ışığı Alevi simgeler.

Kısaca özetlersek, Anadolu ve Mezopotamya’nın farklı yörelerinde aslına erme, aşk ile hak ile hak olmak için, kimine göre yürümek, kimine dönmek, kimine göre de çark devir eylemek gibi farklı çağrışımlar ile isimlendirilmiş, yüzün üzerinde semah çeşidi vardır. Hepsi de önce ağır bir tempoyla başlar hızlanır ve yavaşlayarak durur. Her semahta, farklı figürler vardır. Bu figürler Hak, evren, insan ve doğayı, doğadaki canlı türleri, acı tatlı abı hayatı paylaşmayı, ve yaşamı devri daim var kılan dört unsuru Ateş, Hava, Su, Toprağı simgeler. Bilmekteyiz ki bütün evren semah dönmektedir. En büyüğünden en küçüğüne atomdan, güneş sistemine kadar her şey semah dönüyor. Adına aşk, ibadet, coşku vs. ne ad veriyorsanız verin. Vardan gelen her şey, var olmak ve var kalmak için semah dönüyor…

Bütün evren semah döner
Aşkından güneşler yanar
Aslına ermektir hüner
Beş vakitle avunmayız

Canan bizim canımızdır
Teni bizim tenimizdir
Sevgi bizim dinimizdir
Başka dine inanmayız

Hüdai’yim hüdamız var
Dost elinden bademiz var
Muhabbetten gıdamız var
Ölüm ölür biz ölmeyiz

Aşk ile gerçeğin demine devranına Hü…
DEVRİMİ.

Pir. Mehmet Yapıcı – 07. 01. 2020