PİRLER TALİBLERİN HİZMETLERİNE GİDERLER
XIZIR / XIDIR yada HIZIR / HIDIR diye adlandırılan ve çağrıldığında kurtarıcı olarak yetişen bu CAN kimdir ? Ve neden bu CAN için NİYET /ORUÇ tutarız.? Ayrıca neden İlkbaharad, Yazda, Sonbaharda değilde Şubatın ortasına denk gelen günlerde XIZIR / HIDIR için Bedenen ve Ruhen Oruç- / Niyet-tutarız. ?.
Kuzey Yarım Kürede Yaşayan Alevi Komunları / Toplulukları Kışın zor şartlarında yaşayabilmek için dutum tespiti yapmak zorundalar. Gağan, Xızır, Heftemallar , Nevruz gibi takvimler. 1. Canlar içinde geçimini sağlayamıyan yaşlıların, yetimlerin, hastaların fakirlerin önce belirlenmesi gerekir. Bunun içinde Komunalm toplumun yaşamında belirli takvimler, günler belirlenmiştir. GAĞAN 21 Aralıkla 26 Aralık arasında 3 gün gibi kısa bir oruç/ niyetler yapılır bu üçgünden sonrakı 4. gün bir tür eğlence tertiplenir ve topluluğun içinde yiyecek toplamak için 4 veya 8 Can belirlenir ( neden 3- 5 veya 7 değil.: Musahib ikrarını bağlamış bir veya iki Musahib Canlar bilindiği gibi Musahibler 4 Can Bir gömlekte tek Beden olup ikrar vermişlerdir.) bunlara Komunun çocuklarıda katılır ve her evde Gulbanglarla/ Manilerle erzak istenir. Hangi evde ne aldıklarını bu Musahib Canlar kimin Fakir, kimin ihtiyacı var belirlerler. Bilindiği gibi toplanan yiyecekler topluluğun en fakir evinde bir kısmı pişirilir ve O evde gulbanglarla, delilerle, Nefeslerle, semahlarla Cemler bağlanır tüketilen yiyeceklerin dışında kalan yiyecekler o evde bırakılır. GAĞAN’la birlikte Kılanda / Komunda / Köyde ihtiyacı olan Canlar belirlenir ve Kılanın diğer Canları kendi yiyeceklerini onlarla paylaşarak, ihtiyacı olan Canların hayatta kalmalarını sağlamış olurlar. Burda Kısa bir hatırlatma yapayım daha sonra XIZIR / HIZIR hakında bir açıklama yapayım. Kılanın / komunun / Köyün bilgeleri Gağanla birlikte yaza kadar nekadar yiyeceklerinin olduğunuda öğrenmiş olurlar ( Bu Ortaklar Topluluğunun bittiği zamandan sonraki dayanışma ve birlikte yaşayabilmek için paylaşımın devam ettiğidir ) Eğer bu yiyecekler Topluluğu yaza çıkaracak miktarda değilse o zaman bir önlem yeni bir tedbir almak gerekiyor. Buda Toplumun bilgeleri toplumdaki güçlü Canların günde bir sefer yiyecek tüketmeleri gerektiğine karar verirlerki, yaşlılar, hamile Canlar, çocuklar, hastalar yeterli gıda alabilsinler. Bu yıllarca devam edeken görülüyorki günde bir sefer yiyecek tüketenler daha dinç ve dinamikler. Bunu gören bilgeler Oruç dediğimiz bu günlerde niyetlendiklerimizi bir gelenek haline getirerek kutsayıp topluma mal edilmiştir. 2. Xızır / Hızır.: 21 Aralık Gağanın soğuk kışın başlangıcı ile 21 Mart Baharın başlangıcının tam ortasına gelen bu günleri kutsayarak baharın yeşilliğin, canlanmanın, doğanın uyanmasına ve Cemrelerin gelmesinin ortasında olması ile bir kutsiyet kazandırılmıştır. Büyüklerimiz ortayı bulabilmek için bir ayağı Karakışta / Ocakta, bir ayağı Gucukta / Şubattadır derler bu takvim her zaman çiftçi takvimi olarak bildiğimiz ve Miladi takvimle 13 günlük bir farkı olan bir takvimdir. Her Canımız soruyor Perşembeyı bazmı alacağız ? Perşembeyi neden Baz aldıklarını bende kesinlikle bir bilgiye ulaşamadım, Fakat Alevilerde Niyet olduğuna göre bunun günü olmaz. Niyetettim oruç tutmaya bu şu gün veye bu gün olacak diye bir kuralı olmamalı. Alevilik-Doğaya bağlı, doğa için Cumanın Salıdan, Perşembenin Pazardan farkı olmaz. Amma Pirlerimiz, Bilge Murşidlerimiz Perşembeye işaret etmişlerse bizde bu konuyu ya bilimsel bir sonuçla açıklıyacağız yada olduğu gibi kabul edeceğiz. Bence henüz bilimsel bir açıklaması yoktur. Xızır Orucu çoğu bölgelerde 3 gün Niyetlenip Pehriz ederler fakat yukarda anlatığımıza uyabilmek için bir ayağı Ocak bir ayağı Şubata denk getirebilmek için 7 gün Niyetlenip bedenimizi/ Vucudumuzu temizleriz ve Pirlerle Murşidlerle Muhabetlerle / Cemlerle Özümüzü temizleriz. Demekki Niyetlerimiz, Pehrizlerimizi sadece Bedenen/ Vucud için değil Canen yani ruhende yapmalıyız. Bedenen pehrizler vucutdaki toksinlerin, negatif ağırlıkların azalmasıdır, Canen/ Ruhen Temizlenmek gönlümüzü ferahletırken bilgi ile dolmak bilgiden gıda almayla olur. 3. XIZIR KİMDİR.: Hızır, Mezopotamya-Anadolu coğrafyasında yaşayan halklar açısından ortak bir kültürün ifadesidir. Bu yönüyle enternasyonaldir; ama onun bu özelliği, bölgedeki hiçbir halk için taşıdığı ulusal özgünlüğü ortadan kaldırmamaktadır. Bugün kiminin dilinde ELİYAS (İlahi olan veya İlah olan anlamına geliyor) ya da İLYAS, kiminin dilinde XIDIR / HIDIR ELLEZ (Ateş İlahı), kiminin dilinde SURYA, kiminin dilinde daha yakın dönem bir adlandırmayla ve anlam kaymasıyla bu ABDAL MUSA olsa da, bölgenin bütün halkları XIZIR / HIZIR’ı kendilerine özgü günlerde ve kendilerine özgü biçimlerde kutlamaktadır. Alevilerde anlatığımız gibi niyetlenir, oruç tutulur. Aslında Xızır/Hızır dara düştüğümüz yerde bizi kaldıran, kurtaran kimse XIZIR / HIZIR odur. Bizlerde birbirimize yardım ederek hem kendimize hemde birbirimize XIZIR / HIZIR olalım. 4. Hangi günlerde Niyetlenelim.: Ülkemizde ve Avrupada en azında Xızır’da / Hızır’da birliği yakalamak için tüm Canların 7 Gün Niyetlenmek istiyenler 7 Şubatta, 5 Günlük niyetlenmek istiyenler 9 Şubatta ve 3 günlük niyetlenmek istiyenler 11 şubatta başlayıp 13 Şubat günü Xızır / Hızır Akşamına Lokmalarını yapmaları ve Delillerini uyandırmaları ile yapılmalı.
Gağand la Başlayan Sorgu, görgü, İkrar alıp verme zamnları Üç Çıledir yani 120/ 130 gün kadar dır. 21 Aralıkla 5 -6 Mayıs Hıdır-İlyasa kadardır.
Peki bu günler nasıl belirleniyor.: 21 Aralık Gündönümü ile 21 Mart Ekinoks/ Gündönümünün tam ortasında Xızr başlar.
Xızırla 21 martın tam ortasında Heft-Mallar başlar. Halk arasında Cemre ler başlar ilk Cemre 28 Şubat Isı Havaya düşer, 2 Cemre 5 Mart Isi Suya düşer. 3. Cemre 12 Mart Isı Toprağa düğer ve 20 martta Cemreler bitmiş olur. ’21 Martta Newroz bayramıyla Yeni yıl ve Baıhar/ Har başlar.
Yoldilinde Heft-Mal’lar / Heftemallar Heft-mala Kıcık/Puçık , Küçük Heftmal. 5 Martta başlar. Burda Matemde başlar bu matemin içinde 8 Mart günü
Kara çarşamba/ çarşemiReş vardır. Ve bu günlerde 5 ile 7 gün gün oruç tutulur. Ve oruçla artırıılan yiyecekler ihtiyacı olan canlara pay edilir. Hefte mala mezin 12 Martta başlar Koçgiri bölgesinde 12 gün Matem ve oruç tutulur. Dersim bölgesinde 9 gün oruç tutlur nota mart orucu denilir burdada Matem var. vu bu Matemin içinde tüm dileklerin kabul olduğuna inanılan ÇarşemaSor / Kızıl çarşamba vardır Buda Matemin ortasına denk gelir. Ve bu oruçta 20 Martta biter Gece ile Gündüz musavi yani zaman bakımınada eşit oldukları gündür. Gece ile Gündüzün ikrar verdikleri gündür.Doğanın bir birine ikrar vermesi ve Doğa Ananın yeniden doğduğu canlandığı gün. Yeni Yılın ve Baharın başlangıcı dır. Bu günde doğaya teşekür edilir. Kurdun kuşun lokması ziyaretlere bırakılır gulbanglarla ve canların birbirine rızalık vermeleri ile niyaz olup evlerine dönerler. Akşamada NEWROZ ANA Cemi bağlanır. Cemden sonra ateşler yakılır üstünden atlanılır. Ve böylece Ocak kültüründeki Reya Heq yolcuları, Yaşayabilmak için Tarlasını, bağını, bahçesini, malını davarını yetiştirmek için çalışmaya başlarlar. Böylece o bölgede bitin kış boyu taliblarin içinde olan Pirlerde hizmetlerini tamamlamış olarak evlerine Ocaklarına dönerler.
Öyle rastgele söylenen tarihlerin doğru olmaları imkansızdır. Hakk Yolu Pirleri, talibleri bir hesaplama üzerine, planlıyarak yolu yürütmüşlerdir.
Gündönümleri ve tam ortalarını baz alarak hesaplamışlardır. Sadece Kışları Erkan, İkrar, sorgu, görgü ve belirli kutsal gördüğümüz zamanlar için değil bütün yıl boyunca. 21 Martla, 21 Haziran ortası Hıdır ilyas. 21 haziran la 23 Eylül arası Hasat 12 Ağustos Hasat bayramı. 23 Eylül 21 Aralık ortası 6 – 7 Kasım Koç bayramı ve 7 kasımdan itibaren Pirler taliblerin Hizmetlerini yürütmek için toplumu bir arada barış içinde yaşamasına katkı sunmaya giderler.
21 Şubat 2023 Berlin Eli MaSor Ali Koçak