PİR HÜNKÂR BEKTAŞ VELİ DERGÂHININ KAPATILMASI.
Kızılbaş-Alevi-Bektaşilerin inanç (öğreti) merkezi olan Pir Hünkâr Bektaş Veli Dergâhı üç kez kapatılmıştır.
Dergâhın birinci kapanışı; Kanuni döneminde Osmanlının zulmünden bunalan halkın Kalender Çelebi etrafında örgütlenip isyan etmesinden sonra (1526) kapatılmıştır. Dergâh 26 yıl kapalı kaldıktan sonra Kanuni’nin eşlerinden Mahi Devran’ın kardeşi Server Ali Paşa’nın (Sersem Ali Paşa) Dergâha postnişin atanmasıyla (yıl 1552) tekrar açılmıştır.
Dergâhın ikincisi kapanışı; Padişah 2. Mahmut’un 1826 yılında yeniçerilerle birlikte Kızılbaş-Alevi-Bektaşi önderlerini katletmesi sonrasında yaşanmıştır. Bu Dönemde de Dergâha iki Nakşibendi Şeyh’i postnişin olarak atanmış. Bu Şeyhlerden biri Yusuf Ziyaeddin bir diğeri de Müderris Mehmet Nuri’dir. Bunların ilk icraatı1834 yılında da Dergâhın avlusunun içerisine Cami yapmak olmuştur… (O Cami bugünde orada varlığını devam ettiriyor.) Dergâha atanan iki Nakşi Şeyhi Dergâhta yaklaşık 40 yıl kadar kalıyorlar. Bu sürecin sonunda Ali Celalettin Çelebi’yi Dergâh’ta Postnişin olarak görüyoruz. Dergâh, 1869-70 yıllarında Padişah Abdül Aziz’in gönderdiği mimarlar tarafından, Postnişin Ali Celalettin Çelebi’nin nezaretinde onarım (tadilat) çalışmaları yapılıyor.
Dergâhın üçüncü ve son kapatılışı; Cumhuriyet döneminde yaşanmıştır. Dergâh 30 Kasım 1925 tarihinde Tekke, Zaviye ve Türbelerin kapatılmasına dair 677 Sayılı Kanunla temelli kapatılır. Bu kanunla Kızılbaş-Alevi-Bektaşi’lerin Pirlik, Mürşidlik, Dedelik, Babalık ve Çelebilik gibi unvanları ve de Alevi inancı (öğretisi) yok sayılıp yasaklanır… Bu yasakla birlikte Alevi’lere inanç olarak Müslümanlık-Sünnilik-Hanefilik; ibadet yeri olarak da Cami adres gösterilir. Sonrasında ise Dergâh müze statüsüne alınıp Kültür Bakanlığına devredilir ve 16 ağustos 1964 yılında müze olarak ziyarete açılır. Bu tarihten itibaren Kızılbaş-Alevi-Bektaşiler Dergâhlarını (son 4-5 yıl hariç) bilet alarak ziyaret ederler.
Sonuç: Pir Hünkâr Bektaş Veli Dergâhı hâlâ Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olarak “müze” statüsündedir. Kızılbaş-Alevi-Bektaşi’lerin Cem hizmetini yürütmelerine kapalıdır.
SEVGİYLE. AŞK İLE.
Mehmet Kabadayı 15. 2. 2021
İlk yorum yapan olun