DARINIZ DİDAR OLA NEDİR ?
Aleviler Dar olursa nasıl didar olurlar.?
Alevi Canlar gönüllerindeki bilgi, sevgi ve diğer açlıklarını gidermek için bir bilge Pirle Cem olurlarken, bunların içeriğini bilimsel açılımlarını bilgi olarak alırlar. Bilgiler alınınca kelle keser, yani elinin baş parmağına niyaz olurlar. Bu niyaz anladım aldım kabul ettim ve bu niyazımla Mühürliyorum der.
Hani Pir Dıvanın olduğu Meydan var ya. İşte Orası Cemin Kalbidir. Tüm Alevice Yaşamın Atardamarları bu Meydanda atar. Bir Yaşamın varlığının organize edildiği bir meydanda ibadet olamaz, olamaz.
O Meydanda Sorgu darı olur, Sorgu yapılır ve dar didar olması için canın arı duru olmasına karar verilir. Dara Duran Can Masumu Pak olur.
Bu Arınma Meydanında Marifet Ehli Canlar, Pirler kendi sevgi deryalarındaki Bilgi suları ile Dara duran talibi yıkarlar. Bunada Pirin elinde Pak olma yani Pir u Pak olmaktır. Pirin Nefesi / Gulbangı ile Darı didar olan Can Nıyaz sunar Kelle keser# Kelle dıbırı ve Pirin verdiği Masumuyeti kabul ederek Masumu Pak olur ve mühürler.
”Sevgi bizim dinizmiz” doğru değil.: Sevgi bir din değildir. Aleviler Sevgi bizim dinimizdir derler.
Bu terimde Alevice değildir. Çünkü Alevilik bir din, bir mezhep değildir. Alevilik bir yoldur bu yolda sevgi ile olur. Sevgi bizim yolumuzdur demek daha doğru olur kanaatındayız.
Cemal Cemale gelmek, Karşılıklı bakışmak gözlerle Cemal Cemale Niyaz olmaktır. Can Cemali Kıblemizdir demek de Alevice bir Terim olması doğru değil.
Can Cemali Kibiledir, dersek Ana tanrıçaya niyaz oluruz. Buda Alevice olmaz. Kıble de Kibilede Alevice değil.
Biz kıble bilmeyiz, Namaz bilmeyiz, Din diyanet bilmeyiz. Bilge Pire Niyazımız var.
Vicdanımz. Bir gönül terazisidir. Allahın, Tanrının terazisi değildir.
Vıcdan bizimle olan bir karar alma verme yeridir. Gönlümüzün bir yerinde bir tartı var o tartı iyiyi, kötüyü, güzelliği, çirkini belirliyen ve bir değer biçen noktadır.
Hak Yolunda Dar Meydanında. Bu Terazi Pirin ve Cem olan Erenlerin Müşkülü olanların müşküllerini yolun kurallarına göre yola gelen bir zarar varsa, ona yol ne diyorsa öyle karara vermek için tartma işlemini yapar. Eğer yola büyük zarar verilmemişse her zaman olduğu gibi barıştan yana kararlar verilir. Dar didar olur. Bu didar olmak Vicdanen verilen karadır. Bu terazi bazen yolun kurallarına, edebine uymayan canlarda düşkünlük kararı verir. Bunu içnde diyoruzki gönül kalsın, yol klalmasın. Yani yol incinmesin gönül incinsin. İşte bunların Hepsi Düşkün ilan edilmesi ve ya Darın didar edilmesi. DAR la olur
Dâr.: Kürtçe Farsça’da Ağaç demektir. Ormandaki ve yeryüzündeki tüm ağaçların ortak adı Dar’dır. Terim olarak Hallâc-ı Mansûr’un, Pir Sulatanın, Sey Rızanın ve daha nicelerinin, idam edildiği veya asıldığı ağaçda. Dâr-Ağacı olarak adlandırılmıştır. Alevilik’te Talip veya Can, Canını feda etmek üzere Hak Meydanda Pir Divanı karşısında ikrar verdiği yerdeki saygıda durma halinede, Yol dilinde Dâr denilir. Dâr’a kalkmak için meydanın orta yerine gelinir ve Dâr’a durulur. Ya da Dâr’a çekilir.
DÂR.: Pîr’in, Mürşidin veya Dede’nin karşısında, beller kemerli ( Kemerbest olanlar), başlar açık ve ayaklar çıplak ve mühürlüdür. (sağ ayak başparmağı ,sol ayağın başparmağı üstüne gelmesine ayak mühürleme denir. Çünkü sağ ayağın baş parmağı, sol ayağın başparmağına niyaz etmiş oluyor onun için mühürlendi diyoruz.). Başın açık olması demek Can’ların huzuruna, meydana gelen kişinin saklısı gizlisi olmadan meydanda Hakkın huzurunda olduğunu göstermesi içindir. (( Alevilikte başın kapalı olması( ki kapatılmamalı,) kişinin EDEB’li olduğu manasını taşımaz. EDEB burda EL, DİL, BEL’ dir) ) Meydanda.: Rehber veya Gözcü.: Canlar edep-erkan dediğinde, zaten tüm Canlar artık, Tek Can, Tek Nefes olup Cem olmuşlardır. Kimsenin kimseden çekinmesi, utanıp sıkılması gibi gereksiz duyguları yoktur. Cemde Edebe uygun olmayan ard niyetli kimse olamaz. Öyle birisiyle Erkan yürütülmez. Ya da o her kimse Dara Çekilir gereken yapıldıktan sonra ya aklanır yada Cemin dışına sürülür ki Cem bağlanabilsin.
Alevi toplumunun her türlü müşkülleri; Sorgulama, yargılama ve cezalandırma, aklama, ikrar verme, yola girme ile musahip ikrarında, yıllık görgü ve sorgulardan geçme gibi yolun olmazsa olmazlarından. Hep Dâr olunur. Açılan Meydanda yapılan her Cem, bir okul olarak eğitim Meydanıdır. Bir sorgu meydanı olarak, hak mahkemesi. Bir görgü erkanı olurak Masumiyet Meydanı. Özünde sevgi Meydanı olan, Musahiblik-İkrar Erkan Meydanıdır.
Ayrıca CEM.: Fikirle, Sanaatla, Zanaatla, Kültürle, Edebiyatla, Şiirle iç içe gelişen ve Hak-Meyadanında yapılan hizmetlere içerik olarak anlam veren bilimlerle olur.
Yukarda söylendiği gibi Ya DARA ÇEKLİR Yada DARA DURULUR Didar olunur. Dara durup didar olmak Musahiblik Erkanında ikrar verilir. Yada Görgüden geçilir bunlarda Teslimi Rızalık vardır. Her İkrarlı Canın/ Talibin yapması gerekendir. Özünde dar olmak ve yeniden doğup masumu pak olmaktır. ( Canını Pirler divanına teslim ederek, Candan teslim olurken ”Canını Hakka teslim etmeden önce Pire teslim etmektir” yani can vermeden cansız olmaktır ve Pirin nefesi ile yeniden Can bulmaktır. )
Dara Çekilmek.: Müşkülü olan canların meydanda temizlenip barış içinde arı duru olma darıdır, bu darda didar görür ve Masumu pak olunur.
Cana kıyanlar, zina yapanlar Ceme alınmazlar, FAKAT GENEDE DARA ÇEKİLİRLER ve Ceme katılan Cem erenleri tarafından yol düşkünü ilan edilirek kapılarına kara bir taş konulur ve o taş düşkün olma nişanesidir. ( Burda.: ”gelme, gelme, gelen malını verir, dönen canını verir” der ya Pir. İşte burda ikrarından, edebinden ve yolundan dönen her kimse Canından olmuştur. O toplumun Can diyemiyeceği biridir ve toplumun dışında kalmıştır yani düşkün olmuş ve yoldan düşmüştür.) DARA DURMAK.: Her Can günlük hayatında ve erkanlarda yaptığı saygı duruşlarına göre adlandırılmıştır. Dara dururken her darda aynı duruş şekli vardır. Sağ El Sol-Göğüste pençeli dururken baş parmak boynu gösterir. Ayaklar Mühürlenir Sağ ayak başparmağı sol ayak başparmağının üstüne gelirken Boyun sol tarafa ve öne doğru hafif eğik vaziyette olur. ( Buda dar ağacında asılı duran vucudun boynunun dik duramayışı, eğri durma halidir.) Bu Dar duruşu aynı zamanada boynum, yol için kıldan incedir. Teslimi Rızalık veriyorum demektir. Yalnız Musahiblik ve Görgü darlarında dara durma Erkanın gidişatı yönünde ve olgusuna uygun olarak değişme şekilleri vardır.
1. Dar. ilk Dar’dır Bu dar Beşikle-Eşik Darıdır, Darı Nur’dur ANA-DARIDIR. Analar sabahları kalkınca evde bir masum varsa önce onun Beşiğine/Balgisine/ Yastığına niyaz olur, sonra gider Hanenin kapısını açar KAPININ SAĞINA SOLUNA NİYAZ OLUR ve yüzünü GÜNEŞE/NURA dönerek Dar vaziyeti alır ve sabah gulbangını sunar.
2. Dar. MANSUR DARIDIR.: Pir-Divanı, Hak-Meydanı darıdır. Bu dar Lokma getirirken Pirden veya Rehberden lokma Gulbangı ve diğer nefes gulbangları alırken durduğumuz Dardır.
3. Dar. İkrar, Görgü, Sorgu ve Özü Paklama-Darlarında olur. Burda 2. , 3. ve 4. Darlarla görgümüz, sorgumuz yürütülür ve Musahiblik ikrarımız Didar eylenip bağlanır. Meydana gelişimze kadar 3 sefer duraklayıp Dar oluruz, bu Hep Mansur Darı ile olur. İkrarda Canımızı Pire teslim ederken Cansız bedenimiz meydana uzatılır Başlar kapıya, ayaklar ocağa dönük olurken, Bacılar kardeşlerin ayak uçlarında dize gelip yasta olurlar. burda hem Fazılı hemde Nesimi darına durulur. Erkanda Bedenler yere indırilmeden önce 4 can göğsünde bıçak yemiş ciger acısı çeker gibi iki büklüm bir vucutla Mansur darındaki gibi dar olurlarken eller göğüs boşluğunda kardeşlerde sol eller üste ve baş parmaklar boynu işaret ederken, Bacılarda sağ el üste baş parmaklar boynu işaret etmektedir. Boynu işaret etmek boynum kıldan incedir teslimi rızalıktayım anlamındadır. Bu dara Fazlı darı denilir.
Kardeşler kefenlerin altında iken Bacılar ayak uçlarında dizegelmiş dar halindeler, burda abacıların sağ elleri üstte olacak şekilde gene başparmaklar boynu göstererek şin- şivan halinde dar olurlar bu darada Darı Nesimi derler. ( Çünkü Musahiblerin derileri yüzülmüş üstlerine kefenleri giydirilmiş cansız şekilde meydanda yatmaktalar.) Aleviliğe Hak Yolu Erkanına uymayan başka Darlara durmayın. Murşidime, Pirlerime, Yol Ehli Canlara, Hak Yoluna İkrar verenlere Aşkı Niyazlarımı Sunarım. DARIN KÖKENİ.:Ana soylu kılanlarda her Can Kılanın Ana’sına saygı için bir Ana Darına durur ve Anadan Güzellemeler duyardı. Bu Ana Darı Mö. 3000 e tarihlenmiş bir Ana Darı hekelçiği ile ispatlanmıştır. Bundan daha öncesi var amma elimizde henüz kaynak yok. Tek-Tanrılı Dinlerin tarihini, Zer-Doş la başlatırsak Mö. 2 binli yılları almamız gerekiyor. Hak Yolu Sevgi ve Saygı Yoludur. Saygı duruşu, Darda sevgi ve saygıdan geliyor diyorsak. İspatı o heykelcik ise O zaman Alevilğin her hangi bir dinle bağının olmadığıda ispatlanmış oluyor. Aşk ile
20 Ekim 2022 Berlin Eli MaSor Ali Koçak