Cemi Cümle Canlar, Birbirine Hazır, Hızır Yoldaş ola.
(Feramuz Şah Acar 7.2.2019)
Çeşitli din, inanç öğreti, ve halk mitolojilerinde değişik (Osiris, Dumuzi, Atys, Adonis, Frey, Zülkerneyen, Hıdır, İlyas, Xızır, Qızır vs.) adlar altında BİR HIZIR kültüne rastlıyoruz.
”Bin-bir adı vardır, bir adı Hızır
Her nerede çağırsan orada hazır”.
Genelde HIZIR; doğa, insanüstü, yetenek ve marifetlere sahip, sözde “tanrının yardım kurtarıcı meleği” niteliğinde, her derde deva şifa dağıtan, aç susuz darda zorda olup çağıran her mazlumun masumun, hemen “Bozatına binip” yardımına koşan, “ölümsüz’’ aksakallı (erkek?) bir şahsiyet olarak anlatılır.
Ve bazı asimilasyoncu Alevi İslamcı çevreler HIZIRI; Hasan ile Hüseyin hasta olmuş Ali, Fatma 3 gün oruç tutmuşlar, “”bir boz atlı Hızır aleyhi selam” acil yardım şifa getirmiş, hemen iyi olmuşlar, bu da Şubat ayının 2’ci, Perşembe gecesine denk gelmiş. Ondan dolayı 3 gün Hızır orucu tutulur (Hızır) cem yapılır vs. şeklinde anlatırlar fakat, hiç ilgisi yoktur. Ve HIZIR ilahi bir güç melek mülek veya filen yaşamış, yaşayan bir kişilik değildir.
Alevilikte HIZIR; doğa ile bütünleşmiş yardımlaşmanın, paylaşmanın, direnişin, umudun simgesidir. Alevilikte HIZIR İnsanları ganimet, huri cennet için cihada çağıran, ona ibadet etmezsen cehennemle vs. korkutan bir ilahi bir put değildir.
Hızır Alevi yoluna gönül veren canların yarattığı, dilde dileklerini gönülde muratlarını yerine getiren, sevgilileri buluşturan manevi bir dayanışma direniş umudun gücü, bir birimizden beklediğimiz yardımlaşma dayanışımın adıdır Hızır. Attaki deyişten de anlaşılacağı üzere; Alevilikte Hızır Yolun ve yol erenlerinin ta kendisidir.
Yola yolladım seni
Yollar yollasın seni
Hızır elinden tutsun da
Bana yollasın seni.
Hızır kültüyle oluşan yerel bazı gelenekler bir zenginlik olarak yaşatılabilir, sakıncası yok. Fakat öncelikle Alevilikte Hızır kültünün toplumsal maddi manevi sosyal ekonomik maddi temeli anlatılmalıdır. Bilimden gidilmeyen yolun sonu karanlık diyen, Alevilik körü inancı değil, sorgula gör inancıdır. Her şeyin, (mitolojilerinde) doğal bilimsel bir açıklaması vardır.
Alevilikte HIZIR kültünün ORUCUN, AŞURENİN, MUSAHİPLİĞİN tarihi sosyal ekonomik toplumsal maddi temelleri kökü, direk doğal yaşamdan gelir. Ancak bunu anlarsak, anlatırsak, geçmişimize sahip çıkıp bugün ve yarınlarımıza ışık tutabiliriz.
Dünyada yaşayan 4 insan DNA’sı, 4 kan gurubu vardır. 4’dü de Afrika kaynaklıdır. Buzul çağların yaşandığı dönemlerde, Afrika ortalarında yaşayan, insanların buzların erimesi ile güneye kuzeye doğru göç etmişlerdir. Mezopotamya Anadolu’ya HIZIR kültünün bugünde en canlı yaşandığı Dersim Koçgiri coğrafyasına bundan yaklaşık 50 bin yıl önce geldiler. Yerleşik yaşam ve tarıma daha yeni başlamış, insanlar, dağlık bölgelerde çetin kar kış koşullarında, hayvan ve insanların yiyecek besin maddelerinin kışlık stoklarının azaldığı kıs aylarında çok sıkıntı çileler çekiyorlardı. Kara kışın ortası Şubat ayında insanlar topluca açlıktan ölmemek için ellerinde evlerinde VAR olan LOKMALARINI (birleştirip AŞURE yaparak) günde 1 defa yemek yiyip ORUÇ tutarak, MUSAHİPLİK kurumunu kurarak O zor günleri geçirmeye, NEWROZ’a bahara bolluğa berekete ulaşmaya çalıştılar. Ve daha sonraları da bu geleneği her türlü baskı zülüm sömürüden, zordan dardan birlikte kurtulmayı birlikte dayanışma direnişi yolun erkanın özüne işlediler.
Geçmişte Ocak ayı sonu ve 21 mart Newroz kadar olan süreye “Hızır ayı” deniyordu. Son yıllarda Alevi kurumları bunu 12-14 Şubat ve 21 Mart Newroz kutlaması olarak sabitleştirdi.
Geçmiş binlerce yılı bırakalım, bugün bile dünyanın birçok bölgesinde, Anadolu’nun dağ köylerinde insanlar bu sıkıntıları yaşayabiliyor. Böylesi sıkıntılı, insanların yardıma muhtaç olduğu ortamlar sonucu, insanlar birlikte direnerek, Alevilikteki Hızır, Lokma, Oruç, Aşure, Rızalık şehri, Musahiplik yardımlaşma dayanışma İMC’ce, ‘Yârin yanağından gayrı her şeyi ORTAK, paylaşma kültürünü, komünal yaşam geleneğini yaratı. Bu deneyim, öğretiye dayanarak yüz yıllardır, zalimin zulmüne sömürüye bakıya karşı, Babek, Mazdek, Mansur, Fazlı, Nesimi, Fatma bacı, Baba İshak, Börüklüce, Bed-Red-Din, Kalender, Pir sultan, Elif ana, Seyit Rıza, deniz Yusuf Hüseyin Mahir İbo, Ethemler, Berkinler direndi, direniyoruz. Aleviliğin özü, İslam’ın huri, ganimet, milliyet DinAyet için cihat katliam kültüründe yatmaz.
Her anlamda fiziki psikolojik maddi manevi toplumsal yardımlaşma DİRENÇ artırmaya katkısı olan HIZIR ORUÇ ve lokma paylaşımı (AŞURE) Musahiplik erkan ve muhabbetlerimiz, yolumuzun özüne uygun olarak, Tüm erkanlarımızı çağdaş bir şekilde, yeniden yapılandırmalıyız.
Aleviler olarak, Şii İslami 12 imam Kerbela Muharrem orucunu tamamen kaldırıp, ORUCU yolun özüne tarihi doğal yapısına uygun olarak örnek 12-14 Şubata alıp sabitleştirmeliyiz. Aşurelerimiz bundan sonra 10 Muharamda değil, Baharın gelişi, zor kış günlerinden ve zorba iktidarlardan kurtuluş yeni yılın başlangıcı olan 21 Mart Newroz da paylaşılmalıdır. Alevi pirleri mürşitleri kurumları bu konuda ortak bir açıklama yapmalıdır.
Cemlerimizde yol erkânımızda inanç öğretimizin, doğal sosyal ekonomik maddi temellerini özünü kavrayıp öne çıkarmalıyız. Hurafelerle canların uyutmamasına izin vermeliyiz.
Toplumumuza, çoklarımıza yardımlaşmayı, sosyal paylaşım, dayanışmayı, sosyal adalet eşitlik, sosyalist toplum anlayışını aşılamalıyız. Ego bencilikten kurtulup, birbirimize sahip çıkıp, ezmeden ezilmeden dünyada eşit özgür İNSANCA MUTLU mutlu, barış içinde birlikte yaşayacağımız komünal bir yaşam düzenini kendimiz kurmalıyız.
Ancak HIZIR o zaman bir anlam kazanır ve Hızır her zaman yanımızda hazır ve nazır olur.
Biz ne kadar yardımlaşırsak Hızır bize ancak o kadar yardım eder. Yoksa hiçbir zaman, gökten uçarak ”bozatıl hızır” dede, aç susuz zorda darda olanın yardımına falan gelmemiştir, gelmez. Eskiden en hızlı transport aracı AT olduğu için tez yetişsin anlamında AT sembolü kullanılmıştır. HIZIR sen ben bizim arasında oluşturduğumuz ve oluşturacağımız dayanışmadır.
Bugün sen, ben belki geçici bir bolluk rahat, refah içinde olabiliriz. Yüzbinlerce insan faşizmin zindanlarında yaşam mücadeleci veriyor. Zor şartlarda haksızlıklara karşı mücadele veriyor. Dünyada insanların yarısı halen açlık sınırında yaşamak, doğal afetler, kuraklık, salgın hastalıklar, savaşlar, ekonomik kriz, işsizlik vs. dünyayı kasıp kavuruyor ve her zaman her yerde herkesin önüne bu zorluklar çıkabilir. Gerici şeriatçı Faşist AKP ile Alevileri çok kötü günler bekliyor.
Bugün Alevilerin birliği ve ezilen haklarla dayanışması, her zamankinden daha acil ve can alıcıdır.
Cemi Cümle Canlar, Birbirine Hazır, Hızır Yoldaş ola.
Feramuz Şah Acar / 7. Şubat 2019
İlk yorum yapan olun