12-14 Şubat HIZIR ( Oruç Cem Dayanışma)

12-14 Şubat HIZIR  (Oruç Cemi Dayanışma) 

Alevilikte HIZIR: tek tanrılı semavi dinler öncesinde var olan, doğa ile bütünleştirilmiş farklı mitoloji ve kültürlerde tekrarlanan anlatıların bir araya getirildiği senkretik (sentez) bir kişilik olarak kabul edilir. HIZIR; Mısırda Thoth, İbranilerde “Enoch” Yunanlarda Hermes, Sümerlerde Hasısatra, Ugarit/Akadlarda “Kotar va Kasis” Hıristiyanlarda Aya Yorgi, Slivanus, Anadolu’da Qızır, Hıdır İlyas, Hıdrellez, Lokman hekim vs. adlar almıştır. Havada karada denizde darda zorda kalan canların insanların yardımına gelen tanrısal bir güç kişilik olarak algılanır. (“Bin bir adı vardır, bir adı Hızır, Her nerede çağırsan arda hazır. Pir Sultan) Boz atlı Hızır gibi yetişti vs. deyimi Alevilikte çokça HAK, umut, şans anlamında da kullanılan bir deyimdir. Darda zorda kaldığımızda, beklemediğimiz bir anda, doğal veya insani bir elin yardımın gelmesine Hızır gibi yetişti deriz. Hızır çağırdığında ‘boz atına’ bugün Beyaz Mercedes’e, veya uçağa binip gelen, gelecek doğa insanüstü ilahi bir güç veya kişilik değildir. Alevilikte Hızır dayanışma kültürüdür. Sen ne kadar darda zorda kalana yardım edersen, çağırdığında sana yardım edecek, Hızır’da o kadar çok olur. Nasıl Enek Hak diyorsak, Hızır da biziz, bizlerin birbiri ile dayanışmasıdır. Hızır kavramının Alevilik açısından en önemli olan yanı, doğa ile ilgili olması ve yardımlaşma dayanışma, paylaşma kültünü içermesi ve katliamcı vs. değil, sevgiye dayalı bir tipleme olmamasıdır. Hızır günleri doğal yaşam şartlarının en zor olduğu Kara kış şubat ortasından başlayıp, Nevroz’a yeni yıla, doğanın yeninden meyve ürün vermeye başladığı günlere kadar sürer. (Not: Alevi toplumu kurumları, yerel ve genel düzeyde “Hızır yardım fonu” oluşturmalı, burada biriken yardım ve bağışlar, belirli kriterler doğrultusunda ihtiyaç sahiplerine dağıtılmalıdır.)

HIZIR LOKMASI ORUÇ (AŞURE): 12-13- 14 Şubat Alevilikte Oruç, Aşure Hızır lokması paylaşmanın; tarihsel, toplumsal, doğal, kültürel insani kökeni kayağı, kadim tarihten bu yana; İnsanların, kışlık erzak stoklarının azaldığı Kara KIŞ şubat ayı ortalarında günde bir öğün yiyerek geri kalanında ORUÇ tutarak, ve ellerinde evlerinde var olan lokmalarını paylaşarak çetin doğa koşullarında hayatta kalabilme mücadelesinden, kalma doğal çok anlamlı evrensel bir paylaşım dayanışma geleneğidir. Her ne kadar çeşitli inançlar çeşitli peygamberlere, Nuh tufanına , veya Kerbelaya dayandırsa da, Alevilikte oruç ve aşurenin kökeni kaynağı, kara kışa yılın sonu (Hızır) ayına dayanır.
Eskiden üretim araçları şimdiki gibi gelişmiş değildi, kara kış vb. doğal şartlardan dolayı insanlar aylarca açlıkla karşı karşıya kalıp 30-40 gün oruç tutmak zorunda kalabiliyordu. 21 Mart bahara geldiklerinde de, kara kıştan kalan, doğa ananın 12 ay boyunca verdiği çeşitli (12 değişik) yiyecekleri birleştirip, pişirip Aşure yapıp birlikte “AŞ-ÜLEŞEREK’’ varların paylaşarak, her anlamda kara kötü günlerden kurtuluşu kutluyorlardı.
Kaldı ki bugün dahil dünyanın bir çok yerinde insanlar doğal afet veya bozuk toplumsal düzenlerden dolayı açlıkla karşı karşıya kalabiliyor. “Hak kimseyi açlıkla terbiye etmesin”. Aç susuz kalmanın, 15 gün veya 1 ay oruç tutmanın hiç bir canlıya faydası yoktur, tam tersi zararı vardır. Alevilikte oruç belirli gün saatlerde yemek yiyip yememekten çok, verdiği ikrarda durmak, nefsine sahip olmak, hak yememek, yedirmemek, abı hayatı paylaşabilmekle ilgilidir. Yaşadığımız dünyada büyük toplumsal çelişki, sorun; dünya nimetlerinin paylaşımı sorunudur. Bugün ekmeğin “aslanın-kapitalin” ağzında olduğu günümüz kapitalist toplumunda da her zaman olduğu gibi aktüel olduğunu söyleyebiliriz. Alevilik şekilci değildir Alevilikte tek bir oruç ibadet vardır oda nefsine sahip çıkma, kendine reva görmediğini başkasına görmemektir.
12-15 Şubatta, 3 günlük sembolik oruç tutmak, bize açlıkla zorlukla karşı karşıya kalan insanlaralar empati yapmamıza yardımcı olur.
Canlıların insanın en temel 2 özelliği mücadelesi; yaşamını sürdürmesi için besine ihtiyacı olmasıdır, ve eş bulup neslini sürdürmektir. Alevilikte buna Hakkın varlığını sürdürme mücadelesi de diyoruz.
(Ayrıca 14 Şubat Dünya Sevgililer günüdür: Kökeni, Roma imparatorluğunun 496 yılında askerlerin, sevgili eş bulup, evlenmesini yasaklamasına karşı, direnişe dayanan, 14 Şubat Dünya Sevgililer gününün, tesadüfen Alevi Hızır günlerine denk gelmesi; Sevgi bizim ‘Dinimizdir’ ve her gülbank sözleri sonunda, Cemi cümle canlara, Can cana, AŞK ile AŞK ola, paylaştıkça artıp eksilmeyen bilim ve sevgidir diyen, Alevi yol öğretisi açısından anlamlıdır.)

Tüm bu gerekçelerle; Alevi toplumuna kurumlarına somut önerimiz; Alevilikte geleneksel olarak var olan 12-13- 14 Şubat Hızır günlerinde isteyen canların 3 gün sembolik oruç tutması, oruç tutan ve tutmayan tüm canların, evlerinden lokma getirip akşam birlikte (oruç açıp) Hızır lokması paylaşımları. Bu 3 günün birinde Delil uyarıp sazlı sözlü “Hızır Cemi muhabbeti” yapılmaması. Bu 3 Hızır günleri ve cem muhabbetinde: Doğal yaşam çevremizin bilincinde olmak, kış, kuraklık, sel baskını, deprem, salgın hastalık vs. doğal afet felaketleri anlamak, önlem almak, bunlardan dolayı hakka yürüyen canları anmak. Aynı şekilde toplumsal anlamda, Savaşlarda katliamlarda, kadimden bu güne, insanca mutlu yaşamak için, insanlık yoluna emeği geçmiş, hayatını vermiş katledilmiş cemi cümle canların, Alevi uluları yakın akraba dostların anılmasıdır. İhtiyacı olanlara maddi, manevi yardım, dayanışmada bulunulmasıdır. Ve 21 Mart Newroz’da da toplumsal olarak Aşure paylaşılmalıdır.
Alevilikte Hızır (oruç ve Aşure) canların, halkların birbiri ile yardımlaşması, dayanışması, abı hayatı lokmalarını, bilim ve sevgiyi birlikte paylaşılmasıdır. (Alevilikte önemli yeri olan 12-14 Şubat HIZIR günleri 2 gün resmi tatil olmalıdır).